Last Post

Evenementen

Meldingsformulier

HOME

Je was erbij / You were there

 

Fietsen door de Ieperboog / Cycling through the YpresSalient - Boezinge - 06/09/2008

Please find below some photographs of the official inauguration of the cyling route 'Cycling through the Ypres Salient' at Boezinge on Saturday, September, 6th, 2008.

Hieronder een aantal foto's van de opening van de thema fietsroute 'Fietsen door de Ieperboog' in Boezinge op zaterdag 6 september 2008.

Fietsen door het frontlandschap van de leperboog
TIENDE THEMAFIETSTOCHT IN WEST-VLAANDEREN

In Boezinge werd de tiende themafietstocht in West-Vlaanderen voorgesteld. In samenwerking met het In Flanders Fields Museum realiseerde Westtoer de uitgave 'leperboog'. Voor deze tiende uitgave hanteerde men een uniek concept: door middel van luchtfoto"s wordt het verband gelegd tussen het hedendaagse landschap en de historische feiten uit de Eerste Wereldoorlog.

Themafietstochten maken gebruik van de bewegwijzering met knooppunten van het fietsnetwerk. In West-Vlaanderen telt dit netwerk ondertussen meer dan 2.500 kilometer fietswegen en 600 knooppunten. Naast het recreatieve luik biedt een thematische fietstocht diepgaande informatie rond een specifiek onderwerp in een bepaalde regio. De wegbeschrijving wordt vermeld in de tekst en op de uitklapbare kaart. Eventuele afwijkingen van het fietsnetwerk worden duidelijk aangestipt.

16 sites uit de Eerste Wereldoorlog

Eind november 1914 loopt de Duitse aanval in het leperse vast. Het front valt stil. Op en langs de heuvelkam ten zuiden en ten oosten van leper graven Duitsers, Fransen en soldaten van het Gemenebest zich in op wandelafstand van elkaar. Hierbij bewijzen landschappelijke elementen zoals hagen, bomenrijen, beekvalleien en heuvels al vlug hun strategische belang. De stellingenoorlog begint en de 'Ypres Salient', de onbreekbare frontboog omheen de stad, is een feit.

De themafietstocht leperboog verkent de 'Salient' in wijzerzin en linkt het huidige landschap met zijn reliëf aan de historische gebeurtenissen en frontbewegingen door luchtfoto's uit W.O.1 te vergelijken met hedendaagse. De route is 36 km lang en start op de Grote Markt van leper. Voor een meerdaagse tocht kan het traject opgedeeld worden in een noordelijke lus (21 km) en een zuidelijke lus (23 km). Er worden immers niet minder dan 16 sites uit de Eerste Wereldoorlog besproken.

Tien thema's

West-Vlaanderen telt tien themafietstochten. Voor elk traject werd een uitgebreide brochure samengesteld. Eerder in de reeks zijn drie tochten in het Brugse Ommeland gepresenteerd: 'Fietsen tussen weidevogels en vriezeganzen', 'Forten en dijken tussen Brugge en Damme', 'Buitengoed, zomerverblijven van de Brugse elite'. De 'Vlastocht' is het thematisch fietstraject in de Leiestreek.

Voor de Westhoek zijn al zes thematische fietstochten gerealiseerd. 'Fietsen tussen otter en zeehond', de 'Graanroute', 'De Mijnenslag van 1917', 'Nooit meer oorlog', 'De POProute, fietsen achter het front' en nu dus 'De leperboog'.

De themafietstocht 'leperboog' is een initiatief van Westtoer apb, de Stad leper en het In Flanders Fields Museum en werd gerealiseerd met de steun van de Provincie West-Vlaanderen.

Praktisch

Van de themafietstocht is een uitgebreide brochure in pocketformaat uitgegeven. Naast tekst en foto's werd tevens een overzichtelijke, uitklapbare kaart met de route opgenomen. De brochure kost 3,00 C en is onder andere beschikbaar op de volgende plaatsen:

Plaats van het gebeuren was OC Ten Vrielande in Boezinge.

We zien Piet Lesage van Het Nieuwsblad in gesprek met eerst gouverneur Paul Breyne en nadien met Jan Durnez, bestendig-afgevaardigde.

Na de koffie was het tijd om plaats te nemen voor de speeches.

Eerste in de rij was de Ieperse schepen Frans Lignel, tevens ondervoorzitter van het Regionaal Landschap West-Vlaamse Heuvels: 'Vanaf IVVO in de Ieperse industriezone zie je 3/4 van de stad Ieper liggen en kun je bij goed weer kijken tot aan de kerk van Wijtschate. Je ziet de Ieperboog dus liggen. Ik ga in mijn bijdrage alleen aandacht besteden aan het aspect 'gas'. In Boezinge (gehucht Steenstraete) werd op 22 april 1915 voor het eerst gas gebruikt. Het was het begin van de chemische oorlogsvoering."

Hij vervolgde: "De Fransen hadden als eersten gas in granaten ontworpen. Maar dat werd een flop. De Duitsers ontwikkelden chloorsulfaat, maar ook dat werd een flop. Bromide nadien werd ook een flop. Nadien wilde men gewoon gas blazen naar de vijand. Maar dat gas moest zwaarder zijn dan de lucht. Er werd dus gekozen voor chloorgas. De Fransen reageerden met fosforgas. En de Duitsers gebruikten nadien mosterdgas in 1917. De grenzen van het aanvaardbare werden dus al gauw overschreden."

Frans Lignel besloot: "We hopen dat de Ieperboog geconserveerd mag blijven als heilige grond voor het nageslacht."

Behoorlijk wat belangstelling in Boezinge.

Daarna was het de beurt aan Gunter Pertry, bestendig-afgevaardigde:

"Geachte heer Gouverneur,
Geachte heer Burgemeester, Schepenen en Gemeenteraadsleden,
Collega's Provincieraadsleden,
Geachte vertegenwoordigers van Toerisme & Recreatie Westhoek,
Geachte dames en heren,

Het is voor mij een groot genoegen u vandaag namens het provinciebestuur en Westtoer te mogen verwelkomen op de opening van de themafietstocht 'leperboog'. Deze fietstocht is de 10de West-Vlaamse thematocht die gerealiseerd wordt en het is ondertussen de 6de in de Westhoek. Velen onder u maakten wellicht al kennis met 'Fietsen tussen otter en zeehond', twee tochten die Diksmuide en Nieuwpoort verbinden en misschien ook al met de 'Graanroute', een tocht die vanuit Veurne het open landschap 'Bachten de Kupe' verkent.

Daarnaast zijn er nog de gesmaakte klassiekers 'De Mijnenslag van 1917' (leper-Mesen), 'Nooit meer oorlog' (Diksmuide) en de 'POProute' (Poperinge). Uit deze opsomming en met de bijkomende realisatie van de 'leperboog' blijkt al vlug welk thema hier in de Westhoek onuitwisbare sporen naliet en steeds opnieuw stof voor publicaties biedt: de Eerste Wereldoorlog.

Er zijn momenteel nog een tiental veteranen uit W.O. 1 in leven. Jammer genoeg gaat bij ieder overlijden van één van hen, een stuk van ons collectief geheugen verloren. Deze veteranen zijn immers de laatste nog levende getuigen van een zwarte bladzijde uit onze geschiedenis.

Het is dan ook in dit opzicht dat steeds meer aandacht dient besteed aan die andere, die stille, maar nog steeds aanwezige getuige: het landschap. De brochure leperboog gaat op zoek naar sporen en getuigenissen die als het ware in het landschap werden gegraveerd en die hopelijk de 'tand des tijds' zullen weerstaan. Die sporen zijn er wel maar dienen vaak nog ontdekt te worden door de voorbijganger. Ze moeten misschien enkel nog geduid worden.

In de fietsbrochure gebeurt dit door authentieke luchtfoto's te vergelijken met hedendaagse en op die manier het landschap waarin wordt gefietst te "lezen". Straks krijgen we hierover nog meer uitgebreide informatie van de volgende sprekers. De gebruikte invalshoek zorgt ervoor dat de beleving van de fietser optimaal wordt, dat hij de oorlog aanvoelt, dat hij ziét waar het front lag en ook begrijpt waarom een frontlijn op die plaats ontstond.

Het concept van de themafietstocht sluit dan ook perfect aan bij de strategische doelstellingen die zijn opgelijst in het 'Strategisch Beleidsplan Toerisme en Recreatie voor de Westhoek 2008-2013'. Hierin wordt immers gesteld dat het landschap van de Westhoek het basiskapitaal vormt van het toerisme en dat de kwaliteit ervan essentieel is. Daarnaast is het ook de bedoeling om de beleving van het oorlogsgebeuren te verdiepen. Het thema Wereldoorlog 1 heeft voor de Westhoek immers een groot toeristisch, cultuurhistorisch én economisch belang. Om een groter doelpubliek te bereiken en met de herdenkingen in 2014-2018 in het vooruitzicht, dienen we het landschap niet alleen te bewaren maar dient het ook beter toegankelijk gemaakt.

De thematische fietstocht leperboog is een gezamenlijk initiatief van de Stad leper, het In Flanders Fields Museum en Westtoer. Zoals u misschien al weet is een themafietstocht een route die een interessant onderwerp in een bepaalde regio belicht en waarvan het traject geënt is op het bestaande fietsnetwerk. Eigenlijk een beetje voer voor meerwaardezoekers die naast het recreatieve luik van een namiddagje fietsen op zoek gaan naar wat dieper gravende achtergrondinformatie. Voor 'leperboog' werd in feite verder gebouwd op een reeds bestaande publicatie, met name 'De leperboog, fietstocht door het frontlandschap rondom leper', een fietskaart ontwikkeld door de Stad leper in samenwerking met de afdeling Toerisme van de Heilige Familie Ieper.

De nieuwe thematocht waarmee we straks kunnen kennismaken, is volledig uitgewerkt in de huisstijl van Westtoer. Dit betekent dat er opnieuw een verzorgde, 50 blz. tellende brochure is opgemaakt. Hierin vinden we niet alleen een praktische overzichtskaart met aanduiding van de route maar ook vlot geschreven duiding bij de luchtfoto's, bij het landschap en bij de sites die we passeren. Hierbij worden steeds opnieuw verbanden gelegd tussen verleden en heden. In de handige rode pocket ontdek je ook enkele kaderstukken waarin wat dieper wordt ingegaan op een bepaald thema. Zoals gebruikelijk is het geheel gelardeerd met sprekend beeldmateriaal.

Dames en heren, graag wil ik de verschillende partners bedanken die voor deze themafietstocht de handen in elkaar sloegen. Dit product is een mooie aanwinst geworden voor de Westhoek en voor de stad leper. Ik dank in het bijzonder Lieven Stubbe, van milieu-educatie leper en Piet Chielens, conservator van het In Flanders Fields Museum, voor hun redactionele werk en voor het ter beschikking stellen en analyseren van de foto's. Ook Luc Mus, GIS-coördinator van de stad leper, voor het afbakenen en georefereren van de luchtfoto's. Bij Westtoer dank ik graag de coördinator van het project, Kurt Vandewalle en ook Nele Vandepitte, die instond voor de grafische uitwerking.

De fietsbrochure is zoals gebruikelijk verkrijgbaar aan de balie van Westtoer, in het Bezoekerscentrum leper en de Westhoek en in diverse lokale Toeristische Diensten. Vandaag krijgt u als genodigde een gratis exemplaar mee naar huis.

Dames en heren, bjj deze verklaar ik de themafietstocht 'leperboog' voor geopend. Mag ik u uitnodigen om zo dadelijk samen met ons de route te verkennen; maar eerst geef ik nog graag het woord aan Piet Chielens en Lieven Stubbe die een toelichting zullen geven bij het concept en het inhoudelijke van de tocht. Ik dank u voor uw aandacht."

Piet Chielens (links) en Lieven Stubbe schetsen hoe zij te werk waren gegaan.

Het museum IFF bezit een aantal luchtfoto's die ingscand werden met de modernste technologie. Zo kan men inzoomen op het landschap en de toestand zien van de stad Ieper en de omgeving tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Tevens bezit het museum een aantal verticale luchtfoto's die op de huidige GIS-kaarten worden geplaatst en waardoor men perfect kan zien waar oa. de loopgraven zich op vandaag in het landschap bevinden. "We kunnen aan de hand van deze foto's aantonen waarom de loopgraven op een bepaalde plaats gegraven werden en ook waarom dit niet gebeurde op een aantal andere plaatsen", aldus Lieven Stubbe en Piet Chielens.

Hieronder zien we een luchtfoto van Boezinge die op de hedendaagse GIS-kaart werd geplaatst.

We zien hier linksonder de kaart van gans Ieper met de loopgraven erop (blauw: geallieerde loopgraven en oranje de Duitse loopgraven). Je ziet onmiddelijk de 'Ieperboog'.

Ze gaven nog een aantal voorbeelden waarvan er 6 in de brochure werden opgenomen. Rechts zien we de site John Mc Crae.

Links onder zien we Caesar's Nose.

Nadien was het tijd om te gaan fietsen.

We herkennen vooraan Kurt Vandewalle die de coördinatie op zich nam van deze route.

Enkele foto's van de fietsers ter hoogte van het monument ter ere van Francis Ledwidge.

En nog enkele foto's van plaatsen waar de route voorbijkomt:
- links boven No Man's Cot Cemetery
- rechts onder Admiral's Road

met de mooie begraafplaats Track X Cemetery.

En wat verderop herkennen we het Cross of Sacrifice van Buff's Road Cemetery. Aan de andere kant van de ringweg kom je voorbij aan de de zuil voor de 50th Northumbrian division (W.O. I-W.O. II).

En zo rij je verder ... Beslist doen !

Deze rubriek staat open voor iedereen. 
Ook jij kunt foto's doorsturen voor de rubriek "Je was er bij". Ons adres: info@westhoek.be

Everyone can send pictures for the pages "You were there". Our address: info@westhoek.be